Predstavljanje još pet prodručja na teritoriji Paraćina planiranih za zaštitu

Park šuma Vavilo, vrelo Crnice, Pešterac/Šuplja stena, Troglan bara, lokalitet pod Magarčkim vrhom, vrelo Grze takođe su na spisku 20 područja planiranih za zaštitu, prema važećem Prostornom planu opštine Paraćin. I ova područja bila su predmet istraživanja udruženja građana Pridruži se, u okviru projekta Štitimo li prirodu.

Kada govorimo o park šumi Vavilo, treba znati da je reč o šumskom prostoru na ulazu u Sisevac iz pravca puta Ćuprija – Resavica, koji počinje na mestu oštre krivine gde se završava stari kolovoz prvog dela puta i počinje drugi deo saobraćajnice koja je rekonstrisana tokom 2021-2022. godine i prostire se na zapad od ove tačke. Međutim u tekstualnom delu Prostornog plana nema mnogo informacija o ovom području, koje se planira za “manju park šumu” a u vezi sa turističkom ponudom obližnjeg Sisevca.

Još jedno zaštićeno područje predviđeno za zaštitu nalazi se u samom Sisevcu – radi se o vrelu Crnice kome je UG Pridruži se posvetilo dosta pažnje kroz projektne aktivnosti. Prostornim planom Opštine Paraćin nije jasno određena lokacija planiranog zaštićenog područja vrelo Crnice.

Naime, u tekstualnom delu opisa govori se o vrelu Crnice kao planiranom „spomeniku prirode“ i o „vrelu Crnice sa neposrednom okolinom kao prirodnom objektu“ koji se označava kao prostor od posebnog značaja koji treba da bude pod zaštitom. U tom smislu logično je pretpostaviti da samo vrelo pripada planiranom zaštićenom području. Međutim u Referalnoj karti br. 3 lokacija Turizam i zaštita prostora, područje označeno brojem 12 – vrelo Crnice, ne obuhvata prostor samo vrela, već prostor južno od puta kroz Sisevac (vrelo je sa severne strane istog puta). Ova neusaglašenost možda potiče iz nepreciznosti Referalne karte (nije nam dat uvid u AutoaCad *.dwg fajl koji bi precizno pokazao planiranu lokaciju, već samo u *.jpg i *.pdf izvod iz plana) ili greške projektanta prilikom ucrtavanja granica područja. Da bi se razjasnila ova neusaglašenost bilo bi potrebno tražiti mišljenje Komisije za planove ili izjašnjenje obrađivača, što za sada prevazilazi domete ove analize. Odgovore ćemo pokušati da potražimo u analizi urbanističkih planova naselja Sisevac koji su u međuvremenu usvojeni. Kao i u slučaju naselja Grza i u Sisevcu je plan “naložio” izradu urbanističkih planova nižeg reda radi razrade prostora i preciziranja sadržaja. Analiza ovih planova biće od koristi za razjašnjenje nedoumice u koju nas uvodi Prostorni plan. Vrelo Crnice nije eksplicitno navedeno u Uslovima Zavoda za zašittu prirode, već se nalazi u okviru “prostora definisanih kao izvori vodosnabdevanja”, jer Plan ukazuje na značaj vrela za vodosnabdevanje. Ono se naime već delom koristi za vodosnabdevanje samog naselja Sisevac i naselja u opštini Despotovac, pa u tom smislu svakako spada u područja kojima se bave pomenuti Uslovi Zavoda za zaštitu prirode. Dakle sa stanovišta Plana, vrelo ima značaj kao izvor vodosnabdevanja, kao izvor “čiste ribolovne vode”, ali i kao deo prostora od velikog značaja za razvoj turizma na šta se ukazuje u više poglavlja Plana. Plan preporučuje i izradu Plana detaljne regulacije naselja Sisevac i propisuje da se za izdavanje „lokacijske dozvole“ (po tada važećim propisima) mora primenjivati već usvojeni Plan generalne regulacije za turistička izletišta Grza i Sisevac, a ne direktno Prostorni plan kao u drugim naseljima za koja se ne predviđa usvajanje planova detaljne regulacije, niti se izrada ovakvih planova preporučuje, čime se dodatno ukazuje na značaj zaštite prostora naselja Sisevac u kome se planira zaštićeno područje. – navode iz udruženja.

Referalnom kartom Prostornog plana Opštine Paraćin jasno je određena i lokacija planiranog zaštićenog područja Pešterac/Šuplja stena – reč je o prostoru koji se nalazi u istočnom delu opštine, desno od puta Grza – Sisevac orijentaciono od tačke polovine ovog putnog pravca prema istoku. Područje ulazi u prostor Kučajskih planina koji je 2006. godine planovima Zavoda za zaštitu prirode Srbije bio pripreman za zaštitu. Područje se u okviru Plana pominje u spisku “rezervata prirode” i nema drugih navoda koji se odnose na razloge za uvrštavanje ovog prostora u spisak planiranih zaštićenih područja.

Prostornim planom Opštine Paraćin jasno je određena lokacija planiranog zaštićenog područja Lokalitet Troglan bara – prostor koji se nalazi na krajnjem istoku opštine, ograničen sa severoistočne strane granicom opštine i putem Ravna Reka – M5 (put Paraćin – Zaječar, preko Straže).
Područje ulazi u prostor Kučajskih planina koji je 2006. godine planovima Zavoda za zaštitu prirode Srbije bio pripreman za zaštitu. Troglan bara se u okviru Plana pominje u spisku “predela posebnih prirodnih odlika” i navodi se da je reč o površini nastaloj krčenjem bukove šume, koja se pominje kao izletište i koju treba zaštititi kako bi se obezbedili neophodni uslovi za nesmetani turizam i rekreaciju.

Referalnom kartom Prostornog plana Opštine Paraćin nije dovoljno precizno određena lokacija planiranog zaštićenog područja Lokalitet pod Magaračkim vrhom, budući da na samoj karti nema “orijentira” u vidu puteva, vodotokova ili naselja u blizini područja čime bi identifikacija bila olakšana. Područje se nalazi u istočnom delu opštine, istočno od područja Pešterac/Šuplja stena, a jugozapadno od područja Troglan bara. Područje ulazi u prostor Kučajskih planina koji je 2006. godine planovima Zavoda za zaštitu prirode Srbije bio pripreman za zaštitu.

Područje se u okviru Plana pominje u spisku “rezervati prirode” gde se kaže da na području postoje dobro očuvane bukove šume, da je reč o prostoru na kome se nalaze “plitke vrtače i uzdignuća tipa niskih nepravilnih grebena” i predlaže izdvajanje “minimalne ekološki opravdane površine kao prirodni rezervat sa strogim režimom”. Osim toga se sam Magarački vrh navodi u spisku “spomenika prirode” kao “vidikovac”.

Više informacija o svim ovim područjima može se naći na sajtu pridruzise.rs i na fejsbuk strani ovog udruženja.

Ovaj tekst je plaćeni sadržaj.